ametalik özelliği en fazla olan element

DoğruEye Care Monitörü Seçmek. İster çalışmak ister oyun oynamak için olsun ASUS’un farklı ihtiyaçlara yönelik geniş bir monitör yelpazesi bulunuyor. En yeni ASUS monitörlerde gözlerinizi korumak, güvenli ve rahat bir izleme deneyimi sunmak amacıyla ASUS Eye Care veya Eye Care Plus teknolojilerine yer veriliyor. 5 Ametalik özellik artar. a) Elektron alma isteği artar. b) Oksitli bileşiklerinin sulu çözeltisinde asit özelliği artar. c) Hidrojenli bileşiklerinde asit özelliği artar. d) Ametalik aktiflik artar. 6. Son enerji seviyesi değişmez. 7. Atom hacmi azalır. Elementlerinartan atom numaralarına (proton sayılarına) göre sıralanırken, benzer özelliklerine göre alt alta dizildiği sisteme periyodik tablo veya periyodik sistem denir. Periyodik tabloda 100’den fazla element vardır. Periyodik tabloda; - Bir elementin adı, Metalikve Ametalik Özellikler. Kategoriler: 9. Sınıf Kimya, Atom ve Periyodik Sistem, Kimya, Periyodik Sistem 9. Sınıf. Elementlerin aktiflikleri reaksiyona girme eğilimleri ile ifade edilir. Reaksiyona girme eğilimi fazla olan elementler aktif, Sizeözel en yeni Android 11 Android 11 tabanlı ColorOS 11 Beta Sürümü yayınlandı. Bu yükseltme şu anda OPPO Find X2, Find X2 Pro ve Find X2 Pro Automobili Lamborghini Edition için mevcuttur ve yakında Reno4 ve Reno3 dahil olmak üzere diğer 25 modele de sunulacaktır. musik tradisional yang menggunakan lirik bernuansa islami. PERİYOTLAR CETVELİ Elementlerin sembolleriyle gösterildiği ve özellikleri hakkında bilgi veren cetveli ilk defa dimitri Mendelev tarafından yapılmıştırelementleri atom ağırlıkları=Kütlelerine göre düzenlemiştir Periyotlar cetveli yatay ve düşey sıralardan oluşmuşturP E R İ Y O T Periyotlar cetvelindeki yatay sıralardır . Elementler atom numarası en küçük ten en büyüğe doğru soldan – sağa sıralanırlar . Periyot numarası enerji seviyesini = yörünge sayısını gösterir . 7 periyot CETVELİNDE SOLDAN SAĞA DOĞRU GİDİLDİKCE....Atom numarası artar Kütle numarası artar Metalik özellik azalır Ametalik özellik artar Elektron verme özelliği azalır Elektron alma özelliği artarAtom çapı küçülürAsitlik özelliği artarİyonlaşma enerjisi büyürElektro negatiflik büyürLANTANİTLER Atom numarası 58 – 71 olan elementler 6 periyotta AKTİNİTLER Atom numarası 89 - 103 olan elementler 7 periyotta 1. Periyotta 2 element 2 . Periyotta 8 “ 3 . Periyotta 8 “ 4 . Periyotta 18 “ 5 . Periyotta 18 “ 6 . Periyotta 32 “ 7 . Periyotta 23 “ R U P Periyotlar cetvelindeki düşey sıralardır Elementler gruplara ortak kimyasal özelliklerine göre sıralanmıştır. 18 tane grup vardır . 8 tane A grubu 8 tane B grubu 8B grubu 3 gruptan oluşur 1A Grubu ALKALİ METALLER2A “ TOPRAK ALKALİ METALLER3A “ METALLER7A “ HALOJENLER8A “ SOYGAZLAR1A , 2A , ,3A , grubunda ……METALLER4A , 5A , 6A , 7A grubunda ……AMETALLER 8A grubunda ……SOYGAZLARPERİYOTLAR CETVELİNDE YUKARIDAN AŞAGIYA DOĞRU İNİLDİKÇE ...1-Atom numarası artar. 2-Kütle numarası artar. 3-Metalik özellik artar . 4-Ametalik özellik azalır. 5-Elektron verme isteği artar . 6-Elektron alma isteği çapı özelliği grup ve periyot boyunca elementlerin özellikleri genellikle sistematik bir biçimde değişiklik grupta olan elementler sertlik , parlaklık , iletkenlik , elektron alma veya verme yatkınlıları bakımından birbirine E T A L L E R 1- Katıdırlar Civa = Hg hariç 2- Yüzeyleri parlaktır3- Isı ve elektriği iyi iletirler4- Tel ve levha haline gelebilirler5- Tek atomludurlar atomik yapılıdırlar 6- Kendi aralarında bileşik yapmazlar7- Kendi aralarında alaşım yaparlar8- Elektron verme özelliğindedirler katyon = +9- Ametallerle iyonik bileşik yaparlar10- Canlıların yapısında çok az bulunur11- Erime-kaynama noktaları yüksektir12- 1A,2A,3A grubunda bulunurlar13- Sulu çözeltileri BAZ özelliği taşırmetaller ;- periyodik tablonun sol tarafında genellikle dayanıklı ağır , parlak maddeler olarak ısı ve elektriği iyi dövülerek tel ve levha haline üzerine vurulduğunda çınlama sesi duyulur. A M E T A L L E R 1 - katı, sıvı, gaz halindedirler İyot=I , karbon=C , fosfor = P , kükürt = S katı Brom= Br sıvı Azot=N , Oksijen=O, Hidrojen=H klor=Cl gaz 2 - Yüzeyleri mattır3- Isı ve elektriği iyi iletmezler4- Tel ve levha haline gelemezler5- İki ve daha fazla atomludurlar molekül yapılı6- Kendi aralarında bileşik yaparlar7- Kendi aralarında alaşım yapmazlar8- Elektron alma özelliğindedirler Anyon= - 9- Kendi aralarında Kovalent bileşik yaparlar10- Canlıların yapısında bolca bulunurlar11- Erime-kaynama noktaları düşüktür12- 4A,5A,6A,7A grubunda bulunurlar13- Sulu çözeltileri ASİT özelliği taşırAmetaller ;- periyodik tablonun sağ tarafında genellikle parlak olmayan mat maddeler olarak ısı ve elektriği iyi dövülerek tel ve levha haline getirilemezler kırılgan ametaller ve bileşikleri değişik alanlarda kullanılırlar. Örnek Klor ve bileşikleri ;Kuru temizlemede kirlerin çözünmesinde,Yüzme havuzlarının bakterilerden arındırılmasında,Tuvalet temizliğinde ,Hidroklorik asit yapımında ,Tarımda yabani otların temizlenmesinde,İçme sularının bakterilerden arındırılmasında,Antiseptik ve dezenfektan olarak kullanılan ilaçların A R I M E T A L L E R Hem metallerin hem de ametallerin özelliklerini bir arada taşıyan elementlere metaller bazı fiziksel özellikleri ve görünüşleri yönünden metallere , kimyasal özellikleri bakımından daha çok ametallere metaller sınıfında 8 element bulunurBor = B Silisyum = Si Germanyum = Ge Arsenik = AsAntimon = Sb Tellür = Te Polanyum = Po Astanit = At1 – Parlak veye mat olabilirler2 - Elektrik ve ısıyı ametallerden daha iyi metallerden daha az - İşlenebilirler tel ve levha haline getirilebilirler 4 - Kırılgan metaller- elektronik devre elemanlarında ,- değişik alanlarda mikroskop mercekleri , projektörlerde O Y G A Z L A R 1- Doğada gaz halinde Kararlı Bileşik Tek Erime kaynama noktaları Periyodik tabloda 8A grubunda yer alırlar . Helyum = He Argon = Ar Ksenon = Xe Neon = Ne Kripton = Kr Radon = Rn Modern periyodik sistem Periyodik tablo ya da periyodik sistem, günümüzde elementleri ve özelliklerini kolayca kavrayabilmek için kullandığımız sistemdir. 18-19. yüzyıllar arasında yapılan kimya çalışmaları sonucunda, doğada birbirinden farklı özelliklere sahip farklı elementlerin varlığı keşfedildi. Keşfedilen elementler ve bilinen özellik sayısı arttıkça bunları sınıflandırma ihtiyacı duyuldu. Bu sınıflandırma çalışmaları için ilk girişimi 1789’da A. Lavoisier, elementleri gazlar, ametaller ve toprak elementleri olarak sınıflandırarak yaptı. Ancak sonraki yıllarda elementlerin özelliklerini keşfetmek ve farklı şekilde gruplandırmak için başka girişimler de oldu ve günümüzde kullandığımız ve yukarıdaki fotoğrafta gördüğünüz tablonun temelleri atıldı. Sayfa İçerikleri1 Periyodik Tablonun Tarihsel Dmitri Mendeleyev ve Periyodik Moseley ve Modern Periyodik Sistem2 Periyodik Sistem/Tablo Gruplar ve 3. Periyot Elementleri3 Periyodik Sistemde Yarı Soy gazlar4 Periyodik Özelliklerin İyonlaşma Enerjisi İE Atom Elektron Metalik-Ametalik Karakter Periyodik Tablonun Tarihsel Gelişimi Dmitri Mendeleyev ve Periyodik Sistem 19. yüzyılda Dmitri Ivanovich Mendeleyev Dimitri İvanoviç Mendelev, 1860 yılına kadar bilinen elementlerin fiziksel ve kimyasal özelliklerini farklı kartlara yazarak elementleri artan atom ağırlığına göre sıraladı. Bu sıralamada elementlerin özelliklerinin belirli aralıklarla başka elementlerde de gözlemlendiğini fark etti ve artan atom ağırlığı düzenini bozmadan, aynı özellikteki elementleri alt alta getirerek bir çizelge oluşturdu. Oluşturduğu çizelgede bilinmeyen elementlerin olduğunu düşündü ve daha sonra keşfedilmesini umarak yerlerini boş bıraktı. Tabloda bıraktığı boşlukların, keşfedilmeyi bekleyen elementlerin özelliklerini tahmin etmede ne kadar yararlı olabileceğini, bazı elementlerin özelliklerini gerçeğine yakın tahmin ederek göstermiştir. Örneğin; 1872 yılında Mendeleyev ilk kez çizelgeyi yayınladığında galyum, skandiyum ve germanyum elementleri henüz keşfedilmemişti. Mendeleyev bu elementlerin varlığı ve özelliklerini, çizelge düzenlendiğinde bıraktığı boşluklarda doğru bir biçimde öngörmüştür. Mendeleyev’in oluşturduğu çizelge zamanla modern periyodik sisteme dönüşmüştü. Bu çizelge elementlerin periyodik özelliklerini göstermesine rağmen, elementlerin özelliklerinin periyodik olarak neden tekrar ettiği ancak 20. yüzyıl da bilim insanlarının keşifleri sonucu açıklanabilmiştir. Moseley ve Modern Periyodik Sistem Ünlü İngiliz Fizikçi Henry Moseley, her elementin atom numarasının aynı zamanda nötr atomdaki elektronların sayısına eşit olduğunu keşfetti. Moseley, atom numaraları 13 ile 79 arasında olan 38 elementin farklı enerjilerde yaydığı ışımalar üzerinde çalışmalar yaptı. Işınların enerjileri ile elementlerin atom numaraları arasında bir ilişki bulunduğunu ispatlayarak elementlerin atom numaralarını doğru tahmin etti. Moseley’in atom numaraları ile ilgili elde ettiği sonuçlara göre atom numaraları bir elementten diğerine geçişte bir tam sayı artıyordu. Bu keşif ile birlikte elementleri artan atom numaralarına göre düzenledi ve böylece Moseley’in elementler tablosu oluştu ve günümüzde halen bu tablo kullanılmaktadır. Moseley, tabloda keşfedilmeyen atomlara da yer verdi. 92 elementten oluşan periyodik cetvelinde keşfedilmeyen elementler için boşluklar 43, 61, 85, 87 ve 91 atom numaralı elementler bıraktı. Her bir elementin proton sayısı yalnız o elemente özgü olduğu için Moseley keşfedilmemiş olan atomları öngördü. Günümüzde kullanılan modern periyodik sistem Moseley’in yaptığı sıralamaya dayanır. Bir çok yeni elementin keşfedilmesiyle, günümüz modern periyodik sisteminde Moseley’in bıraktığı boşluklar doldurulmuş yeni elementlerin bir çoğu laboratuvar ortamında yapay olarak elde edilmiştir. Periyodik Sistem/Tablo Özellikleri Gruplar ve periyotlar Periyodik sistemde elementler, satır ve sütunlara göre sıralanmaktadır. Satırlar periyot, sütunlar ise grup olarak adlandırılır. Atom numarası bir satır boyunca soldan sağa ve sütun boyunca yukarıdan aşağıda doğru artmaktadır. Periyodik sistemde gruplar A grubu ve B grubu olmak üzere iki tanedir. Sistemde 8 tane A, 10 tane de B grubu ve 7 tane periyot bulunur. Elementlerin periyodik sistemdeki yerleri grup ve periyot belirtilerek bulunur/söylenir. Elementlerin yer aldığı grup ve periyot atomun katman-elektron dağılımı ile ilişkilidir. Örneğin; bir element atomunun son elektron katmanında 5 elektron bulunuyorsa o element 5A grubunda, 2 elektron bulunuyorsa 2A grubunda yer alır. Aşağıdaki tabloda ilk 20 element atomunun katman-elektron dağılımı ve bu dağılıma göre grup numarası gösterilmiştir Görselden de anlaşılacağı gibi aynı grupta yer alan element atomunun son katmanında yer alan elektron sayısı aynıdır. Ancak gruptaki her element atomunun katman sayısı farklıdır ve grupta yukarıdan aşağıya doğru inildikçe katman sayısı artar. Örneğin; 1A grubu elementlerinden hidrojen H elementi “1” katman ve “1” elektrona; lityum Li elementi “2” katman ve son katmanında “1” elektrona; sodyum Na elementi ise “3”katman ve yine son katmanında “1” elektrona sahiptir. Aynı grup elementleri katman sayısı artsa da en dış katmanlar aynı elektron sayısı ve düzenine sahiptir. Değerlik eleketonlar elementin kimyasal özelliklerini belirirler ve bu nedenle aynı gruptaki elementlerin fiziksel ve kimyasal bir çok özelliği benzerlik gösterir. Bir elementin hangi periyotta bulunduğu ise element atomunun katman-elektron dağılımıyla ilgilidir. Element atomunun katman sayısı o elementin periyot numarasını verir. Örneğin; bir element atomu tek katmanlıysa o element 1. periyotta, 2 katmanı varsa 2. periyotta bulunur. Aşağıdaki görseli incelerseniz Magnezyum Mg element atomunun 3 katmanı olduğunu ve 3. periyotta yer aldığını görebilirsiniz. 3. Periyot Elementleri Bir element atomunun en fazla yedi katmanı bulunabilir ve bu sebeple periyodik sistemde toplam yedi periyot bulunur. Bir elementin yalnızca periyodik sistemdeki yerine bakarak fiziksel ve kimyasal özellikleri tahmin edilebilir. Periyodik sistem, elementlerin kimyasal aktifliği, elektrik iletme olasılığı, sertliği ve yumuşaklığı gibi özelliklerin kısa yoldan anlaşılmasını sağlar. Belirli bir elementle ilgili hiçbir şey bilinmese de sistemdeki konum ve tanıdık olan diğer elementler ile olan grup ilişkisiyle tahminler yapılabilir. Bir element atomunun en fazla yedi katmanı olabileceğinden, periyodik sistemde de toplam yedi periyot bulunur. Bir elementin yalnızca periyodik sistemdeki yerine bakarak, özellikleri tahmin edilebilir. Örneğin; osmiyum elementi hakkında hiçbir bilginiz olmadığını farz edelim. Osmiyum elementinin periyodik sistemdeki konumuna bakıldığında demir ile aynı grupta yer aldığı görülür ve demirin yoğun, sert bir metal olduğunu bilinmektedir. Buradan Osmiyumun da yoğun ve sert bir metal olduğu tahmin edilebilir. Periyodik Sistemde Sınıflandırma Periyodik sistemde elementler genel olarak; metaller, yarı metaller, ametaller ve soygazlar olarak sınıflandırılmaktadır. Bu elementlerin çoğu metaldir ve periyodik sistemin solunda yer alırlar. Periyodik sistemin sağ tarafında ise ametal olmayan elementler yer alır. Ametaller ise hem metallerin hem de ametallerin bazı özelliklerine sahip yarı metallerdir. 8A grubunda soygazlar yer alır. Aynı grupta yer alan elementlerin benzer özellik göstermesi gibi aynı sınıfta yer alan elementler de benzer fiziksel ve kimyasal özellik gösterir. Metaller Modern periyodik sistem A grubunda bulunan elementlerin bir kısmı ile B grubu elementlerini içerir. Yukarıdaki tabloya tekrar bakılırsa metal elementler görülecektir. Metallerin bir çok özelliği benzerdir. Metaller; Oda sıcaklığında cıva hariç katıdırlar. Genellikle parlaktırlar. Isı ve elektriği iyi iletirler. Katı hâlde dövülerek, erimiş sıvı hâlde kalıplara dökülerek şekil verilebilir. Kimyasal tepkimelerinde ametallere elektron vererek artı + yüklü iyon oluştururlar. Kendi aralarında alaşım oluştururlar. Ametaller Periyodik sistemin sağ tarafında yer alırlar. Ametaller; Genellikle zayıf ısı ve elektrik iletkenliğine sahiptir. Oda koşullarında ametallerin bazıları katı, bazıları sıvı, bazıları da gaz hâlde bulunur. Örneğin; oda sıcaklığında oksijen, azot gaz hâlde; brom sıvı, iyot ise katı hâldedir. Mattırlar. Kırılgan katı olma eğilimi nedeniyle, dövülüp şekil verilemez, tel ve levha hâline getirilemezler. Canlı yapısında bol miktarda bulunurlar. Kendi aralarındaki kimyasal tepkimelerde elektronlarını ortaklaşa kullanırlar. Metallerle olan kimyasal tepkimelerde metallerden elektron alarak - yüklü iyon oluştururlar. Yarı Metaller Periyodik sistemde metaller ile ametaller arasında yer alırlar ve yarı iletkenler de denir. Hem metallerin hem ametallerin bazı özelliklerini taşırlar. Yarı metaller; Özel koşullar altında elektrik iletirler. Metalik bir parlaklığa sahip olabilirler. Değişken yoğunluk, sertlik, iletkenlik özelliklerine sahiptirler. Kırılgan değildirler. Tel ve levha hâline gelebilirler. Kimyasal tepkimelerde metallerden elektron koparırlar, ametallerle ve kendi aralarında elektronlarını ortaklaşa kullanırlar. Soy gazlar Periyodik sistemde 8A grubunda yer alan elementlerdir. Soy gaz atomlarının son katmanının elektron kapasitesi tam doludur. Bu nedenle kimyasal tepkimeye girmek istemezler. Soy gazlar diğer maddelerle etkileşmediği için güvenli bir şekilde kullanılırlar. Uçan balonlarda ve dalgıç tüplerinde Helyum He, parlak neon lambalarında neon Ne, floresan lambalarında argon Ar gazı kullanılır. Periyodik Özelliklerin Değişimi Grupların ve periyotların değişim özellikleri Elementler periyodik sistemde benzer özelliklerine göre sınıflandırıldığından, bazı özellikler periyodik olarak düzenli ve belirli aralıklarla periyok ya da grup boyunca tekrar eder. Bu özellikler; Atom yarıçapı, İyonlaşma enerjisi, Elektron ilgisi, Elektronegatiflik, Metalik ve ametalik karakterdir. İyonlaşma Enerjisi İE Gaz haldeki bir elementin tek bir atomundan ya da iyondan bir eleketronu uzaklaştırmak için atoma verilmesi gereken en düşük enerjidir ve “İE” ile gösterilir. Gaz haldeki bir elementin atomundan nötr atom bir elektron koparmak için gerekli olan enerji birinci iyonlaşma enerjisi İE1, bir elektronu kopmuş atomdan bir elektron daha koparmak için gerekli olan enerji ikinci iyonlaşma enerjisidir İE2. Eğer bir atoma yeterli miktarda enerji verilirse atomdan sahip olduğu elektronların tamamı koparılabilir. Her atomun elektron sayısı kadar iyonlaşma enerjisi vardır. Atom Yarıçapı Atom yarıçapı, bir atomun boyutunun ölçüsüdür, çekirdekten en dış katmanda yer alan elektrona kadar olan uzaklıktır. Periyodik sistemde soldan sağa doğru periyot boyunca gidildikçe atom yarıçapı azalır. Bunun sebebi aynı periyotta yer alan element atomlarının katman sayısı değişmezken çekirdekteki proton sayısı artar. Bu artış çekirdeğin çekim gücünü de artırır ve son katmandaki elektronların daha güçlü çekilmesine, elektronların çekirdeğe yaklaşmasına neden olur. Böylece atomların çapı soldan sağa doğru azalır, dolayısıyla atom yarıçapı büyür. Elektron İlgisi Gaz haldeki bir element atomunun yapısına bir elektron katıldığında atomda meydana gelen enerji değişimi yani atomun elektron alma/verme isteğidir. Elektron ilgisi periyot boyunca soldan sağa doğru genellikle artar, aynı grupta ise yukarıdan aşağıya inildikçe genellikle azalır. Soygazların elektron ilgisi neredeyse sıfırdır. Ametallerin elektron alma isteği metallerden oldukça fazladır ve bu nedenle ametallerin elektron ilgisi metallerinkinden büyüktür. Elektronegatiflik Kimyasal bağ oluşumunda kullanılan son katman elektronlarının bağı oluşturan atomlar tarafından çekilme gücüdür. Elektronegatiflik, bir atomun bağ oluşturma olasılığının ne kadar yüksek olduğunu gösterir. Elektronegatiflik aynı periyotta soldan sağa gidildikçe artar ve aynı grupta aşağı inildikçe azalır. Soygazlarda ise elektronegatiflik sıfıra yakındır. Elektronegatiflik değerleri arasındaki fark ne kadar büyük olursa iki atomun kimyasal bir bağ oluşturması o kadar muhtemeldir. Metalik-Ametalik Karakter Kimyasal tepkime esnasında elektron verme eğilimi olan elementler metalik, elektron alma eğiliminde olan elementler ise ametalik karakter gösterir. Aynı grupta yer alan elementlerin metalik özelliği aşağı inildikçe artar. Aynı periyotta ise soldan sağa gidildikçe metalik özellik azalır. Ayrıca bakın; Atom Nedir? Atomun Yapısı ve Özellikleri Madde Nedir? Maddenin Yapısı ve Özellikleri Dış bağlantılar ve kaynak; Dmitri Mendeleyev – Vikipedi 9. ve 10. Hafta Bölüm 4 Periyodik PERİYODİK CETVELİN ÖZELLİKLERİ 1. Periyodik cetvelde düşey sütunlara grup yatay sıralara da periyot denir. 8 tane A baş grup 8 tanede B olmak üzere 16 grup vardır. 2. Bir elementin bulunduğu baş grup numarası onun değerlik elektron sayısına eşittir. Örneğin element 7A grubundaysa değerlik elektronu 7, 3A grubundaysa değerlik elektronu 3 dür. 3. Aynı gruptaki elementlerin değerlik elektronları aynı olduğundan kimyasal özellikleri de aynıdır. 4. Periyodik cetveldeki gruplar şöyle adlandırılır. Grup Adı 1A Alkali metaller 2A Toprak alkali metaller 3A Toprak metalleri 4A Karbon grubu 5A Azot grubu 6A Oksijen grubu 7A Halojenler 8A Soygazlarasal gazlar 5. Her periyot bir alkali metalle başlar ve bir soygaz ile biter. 6. Hidrojen alkali metal olmadığından alkali metalle başlamaz. 7. Periyotlarda soldan sağa doğru gidildikçe asitlik özelliği artar, bazlık ve elektrik iletkenliği azalır. 8. Soldan sağa doğru atom çapı azalırken yukarıdan aşağıya doğru atom çapı artar. 9. Soldan sağa doğru iyonlaşma enerjisi artarken yukarıdan aşağıya doğru iyonlaşma enerjisi azalır. 10. Soldan sağa doğru çap azaldığı için elementlerin elektron ilgisi elektronegatiflik artar, yukarıdan aşağıya doğru azalır. 11. Yukarıdan aşağıya doğru metalik özellik artar, soldan sağa doğru azalır. BAZI GRUPLARIN ÖZELLİKLERİ 1A GRUBU ALKALİ METALLER Li, Na, K, Rb,Cs,Fr 1. Değerlik elektron sayıları bir olduğu için bu elektronunu kolaylıkla vererek bileşiklerinde sadece +1 değerlik alırlar. İyi indirgendirler. 2. Çok aktif oldukları için tabiatta bileşikleri halinde bulunurlar. Tuzlarının elektroliziyle saf halde elde edilebilirler. 3. Su ve hava oksijeniyle tepkimeye girdiklerinden laboratuvarda eter yada gaz yağında saklanırlar. 4. Alevi karakteristik renklere boyarlar. Na sarıya, Li kırmızıya 5. Yumuşak ve parlaktırlar. Erime noktaları ve yoğunlukları küçüktür. Grupta yukarıdan aşağıya inildikçe yoğunlukları büyür, erime noktaları küçülür. 7A GRUBU HALOJENLER F,Cl,Br,I,At 1. Değerlik elektron sayıları 7 olduğu için bileşiklerinde +7 ile -1 arasında çeşitli değerlikler alabilirler. Özellikle -1 değerlik alırlar. 2. Hidrojenli bileşikleri asit özelliği gösterir.HCl,HI,HF..... Grupta yukarıdan aşağıya inildikçe asitlik özelliği artar. 3. Atom numaraları soygazlardan bir eksiktir. 4. Grupta yukarıdan aşağıya inildikçe atom no ve atom yarıçapı artar, elektron alma özelliği elektron ilgisi azalır. 5. elektron alma ilgisi en fazla olan elektronegatifliği en fazla element flor olduğundan flor en iyi yükseltgendir. 6. 2 atomlu moleküller halinde bulunurlar. Oda şartlarında F2, Cl2 gaz , Br2 sıvı I2 ve At2 katıdır. ÖSYM sınavında 1A , 7A ve 8A grubunun özellikleri sorulmaktadır. 8A GRUBU SOYGAZLAR He, Ne, Ar, Kr, Xe Rn Bu gruba ait olan elementler kararlı olup kimyasal tepkimeye girmezler. ELEMENTLERİN PERİYODİK CETVELDEKİ YERİ Yeri belirlenecek elementin elektron dağılımı yapılır. Değerlik elektron sayısı grubunu, en yüksek enerji düzeyi de periyodunu gösterir. Son orbital S yada P ile bitiyorsa A, d ile bitiyorsa B grubu elementidir. Örnek Atom numarası 15 olan elementin periyodik cetveldeki yeri neresidir ? 2+3=5 5A 15X= 1s2 2s2 2p6 3s2 3p3 3. periyot Örnek 19X, 13Y, 23Z elementlerinin periyodik cetveldeki yerlerini belirleyiniz ? 19X 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s1 1A grubu 13Y 1s2 2s2 2p6 3s2 3p1 3A grubu 23Z 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d3 B grubu BAZI ÖZELLİKLERİN PERİYODİK CETVELDEKİ DEĞİŞİMİ 1. ATOM NUMARASI Periyotlarda soldan sağa, gruplarda yukarıdan aşağıya inildikçe atom numarası artar. 2. ATOM YARIÇAPI Atom hacmi Atom yarıçapı atomun büyüklüğünün ölçüsüdür. Bu bakımdan yörünge sayısyıla doğru orantılıdır. Yörünge sayıları eşitse, atom numrası küçük olanın çekirdekteki çekim kuvveti az olduğundan yarıçapı daha büyüktür. Bu bakımdan gruplarda yukarıdan aşağıya inildikçe atoma yeni yörüngeler eklendiğinden atom çapı artmakta, soldan sağa doğru yeni yörünge eklenmediğinden atom çapı azalmaktadır. 3. İYONLAŞMA ENERJİSİ İyonlaşma enerjisi atom çapı ile ters orantılıdır. Soldan sağa doğru çap azaldığından iyonlaşma enerjisi artmakta, yukarydan aşağıya doğru çap arttığından iyonlaşþma enerjisi azalmaktadır. 4. ELEKTRON ALMA VE VERME ÖZELLİĞİ Gruplarda yukarydan aşağıya inildikçe elektron verme özelliği artar, periyotlarda soldan sağa gidildikçe azalır. Yörünge sayıları eşit olanlardan, değerlik elektron sayısı az olan daha kolay elektron verir. Bir elementin metalik özelliği elektron verme eğilimiyle ölçülür. Bir elementin ametalik özelliğide elektron alma eğilimiyle ölçülür. Periyodik Cetvelin Özellileri 1. Periyodik cetvelde düşey sütunlara grup yatay sıralara da periyot denir. 8 tane A baş grup 8 tanede B olmak üzere 16 grup vardır. 2. Bir elementin bulunduğu baş grup numarası onun değerlik elektron sayısına eşittir. Örneğin element 7A grubundaysa değerlik elektronu 7 3A grubundaysa değerlik elektronu 3 dür. 3. Aynı gruptaki elementlerin değerlik elektronları aynı olduğundan kimyasal özellikleri de aynıdır. 4. Periyodik cetveldeki gruplar şöyle adlandırılır. GRUP ADI 1A Alkali metaller 2A Toprak alkali metaller 3A Toprak metalleri 4A Karbon grubu 5A Azot grubu 6A Oksijen grubu 7A Halojenler 8A Soygazlarasal gazlar 5. Her periyot bir alkali metalle başlar ve bir soygaz ile biter. 6. Hidrojen alkali metal olmadığından alkali metalle başlamaz. 7. Periyotlarda soldan sağa doğru gidildikçe asitlik özelliği artar bazlık ve elektrik iletkenliği azalır. 8. Soldan sağa doğru atom çapı azalırken yukarıdan aşağıya doğru atom çapı artar. 9. Soldan sağa doğru iyonlaşma enerjisi artarken yukarıdan aşağıya doğru iyonlaşma enerjisi azalır. 10. Soldan sağa doğru çap azaldığı için elementlerin elektron ilgisi elektronegatiflik artar yukarıdan aşağıya doğru azalır. 11. Yukarıdan aşağıya doğru metalik özellik artar soldan sağa doğru azalır. Bazı Grupların Özellikleri 1A GRUBU ALKALİ METALLER Li Na K RbCsFr 1. Değerlik elektron sayıları bir olduğu için bu elektronunu kolaylıkla vererek bileşiklerinde sadece +1 değerlik alırlar. İyi indirgendirler. 2. Çok aktif oldukları için tabiatta bileşikleri halinde bulunurlar. Tuzlarının elektroliziyle saf halde elde edilebilirler. 3. Su ve hava oksijeniyle tepkimeye girdiklerinden laboratuvarda eter yada gaz yağında saklanırlar. 4. Alevi karakteristik renklere boyarlar. Na sarıya Li kırmızıya 5. Yumuşak ve parlaktırlar. Erime noktaları ve yoğunlukları küçüktür. Grupta yukarıdan aşağıya inildikçe yoğunlukları büyür erime noktaları küçülür. 7A GRUBU HALOJENLER FClBrIAt 1. Değerlik elektron sayıları 7 olduğu için bileşiklerinde +7 ile -1 arasında çeşitli değerlikler alabilirler. Özellikle -1 değerlik alırlar. 2. Hidrojenli bileşikleri asit özelliği gösterir.HClHIHF..... Grupta yukarıdan aşağıya inildikçe asitlik özelliği artar. 3. Atom numaraları soygazlardan bir ekKüfür. 4. Grupta yukarıdan aşağıya inildikçe atom no ve atom yarıçapı artar elektron alma özelliği elektron ilgisi azalır. 5. elektron alma ilgisi en fazla olan elektronegatifliği en fazla element flor olduğundan flor en iyi yükseltgendir. 6. 2 atomlu moleküller halinde bulunurlar. Oda şartlarında F2 Cl2 gaz Br2 sıvı I2 ve At2 katıdır. ÖSYM sınavında 1A 7A ve 8A grubunun özellikleri sorulmaktadır. 8A GRUBU SOYGAZLAR He Ne Ar Kr Xe Rn Bu gruba ait olan elementler kararlı olup kimyasal tepkimeye girmezler. Elementlerin Periyodik Cetveldeki Yeri Yeri belirlenecek elementin elektron dağılımı yapılır. Değerlik elektron sayısı grubunu en yüksek enerji düzeyi de periyodunu gösterir. Son orbital S yada P ile bitiyorsa A d ile bitiyorsa B grubu elementidir. Örnek Atom numarası 15 olan elementin periyodik cetveldeki yeri neresidir ? 2+3=5 5A 15X= 1s2 2s2 2p6 3s2 3p3 3. periyot Örnek 19X 13Y 23Z elementlerinin periyodik cetveldeki yerlerini belirleyiniz ? 19X 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s1 1A grubu 13Y 1s2 2s2 2p6 3s2 3p1 3A grubu 23Z 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d3 B grubu Bazı Özelliklerin Periyodik Cetveldeki Değişimi 1. ATOM NUMARASI Periyotlarda soldan sağa gruplarda yukarıdan aşağıya inildikçe atom numarası artar. 2. ATOM YARIÇAPI Atom hacmi Atom yarıçapı atomun büyüklüğünün ölçüsüdür. Bu bakımdan yörünge sayısyıla doğru orantılıdır. Yörünge sayıları eşitse atom numrası küçük olanın çekirdekteki çekim kuvveti az olduğundan yarıçapı daha büyüktür. Bu bakımdan gruplarda yukarıdan aşağıya inildikçe atoma yeni yörüngeler eklendiğinden atom çapı artmakta soldan sağa doğru yeni yörünge eklenmediğinden atom çapı azalmaktadır. 3. İYONLAŞMA ENERJİSİ İyonlaşma enerjisi atom çapı ile ters orantılıdır. Soldan sağa doğru çap azaldığından iyonlaşma enerjisi artmakta yukarydan aşağıya doğru çap arttığından iyonlaşþma enerjisi azalmaktadır. 4. ELEKTRON ALMA VE VERME ÖZELLİĞİ Gruplarda yukarydan aşağıya inildikçe elektron verme özelliği artar periyotlarda soldan sağa gidildikçe azalır. Yörünge sayıları eşit olanlardan değerlik elektron sayısı az olan daha kolay elektron verir. Bir elementin metalik özelliği elektron verme eğilimiyle ölçülür. Bir elementin ametalik özelliğide elektron alma eğilimiyle ölçülür. İçindekiler1. Atom Yarıçapı Eğilimi1. Atom Yarıçapı Nedir?2. Kovalent Yarıçap3. Van der Waals YarıçapıFarklı Atomların Yarıçaplarına Göre SıralanmasıÖrnekPeriyodik Sistemde Atom Yarıçapıİyon ÇapıÖrnek2. İyonlaşma Enerjisi EğilimiÖrnekBir Atomun İyonlaşma Enerjileri Arasındaki İlişkiÜç Buçuk Kat KuralıÖrnekAtomların İyonlaşma Enerjilerine Göre SıralanmasıÖrnekAynı Periyotta Birinci İyonlaşma EnerjisiPeriyodik Sistemde İyonlaşma Enerjisi3. Elektron İlgisi Eİ EğilimiPeriyodik Sistemde Elektron İlgisi4. Elektronegatiflik EN EğilimiPeriyodik Sistemde Elektronegatiflik5. Metalik – Ametalik AktiflikPeriyodik Sistemde Metalik-Ametalik Özellik6. Oksit/Hidroksit Bileşiklerinin Asitlik ve Bazlık ÖzellikleriOksit BileşikleriÖrnekBazik OksitlerAsidik OksitlerNötür OksitlerAmfoter OksitlerHidroksit BileşikleriHidroksit Bileşiklerinin Özellikleri Periyodik özellikler, periyodik sistemde, belli bir yöne doğru giderken, artma ya da azalma eğiliminde olan özellikler olarak inceleyeceğimiz özellikler şunlardırAtom yarıçapı eğilimiİyonlaşma enerjisi eğilimiElektron ilgisi eğilimiElektronegatiflik eğilimiOksit/hidroksit bileşiklerinin asitlik/bazlık eğilimleri Gelin bu özellikleri yakından tanıyalım. 1. Atom Yarıçapı Eğilimi Modern Atom Teorisi bize, elektronların orbitallerde yaşadığını söyler. Orbitaller ise elektronların bulunma olasılığının yüksek olduğu bölgelerdir ve kesin olarak sınırları belli değildir. Bu yüzden, atomun, da sınırları kesin olarak belli belli olmayan bir atomun yarıçapını hesaplamak da mümkün değildir. Bu yüzden, atomların yarıçapını hesaplamak için, birbirine bağlanmış iki atomun çekirdekleri arasındaki mesafe arasındaki mesafe yardımı ile 3 farklı yarıçap ölçülür. Bunlar şunlardırAtom yarıçapıKovalent yarıçapVan der Waals yarıçapı 1. Atom Yarıçapı Nedir? Atom yarıçapı, katı haldeki metal atomlarının çekirdekleri arasındaki mesafenin atomları katı halde iken, metalik bağlar ile bağlıdır. Atom Yarıçapının Hesaplanması Yukarıda, metalik bağ ile bağlanmış 2 adet Cu Bakır atomunun çekirdekleri arasındaki mesafenin 256 pm pikometre olduğunu görüyoruz. Bu uzunluğun yarısı, 128 pm yapar ve bu değer bir Cu atomunun atom yarıçapı olarak kabul edilir. 2. Kovalent Yarıçap Kovalent yarıçap, kovalent bağ kurmuş, iki ametal atomunun çekirdekleri arasındaki mesafenin yarısıdır. Kovalent Yarıçap Yukarıda, kovalent bağ ile bağlanmış 2 adet Cl Klor atomunun çekirdekleri arasındaki mesafenin 198 pm pikometre olduğunu görüyoruz. Bu uzunluğun yarısı, 99 pm yapar ve bu değer bir Cl atomunun kovalent yarıçapı olarak kabul edilir. 3. Van der Waals Yarıçapı Van der Waals yarıçapı, London Kuvvetleri ile bağlanmış ve katı haldeki iki atomunun çekirdekleri arasındaki mesafenin yarısıdır. Van der Waals Yarıçapı Yukarıdaki resimde, katı halde olan yani birbirine çok yaklaşmış iki tane H2 molekülü verilmiştir. Bu iki molekülde, London Kuvvetleri ile bağlanmış, iki Hidrojen atomunun çekirdekleri arasındaki mesafe 240 pm pikometre olarak ölçülmüştür. Bu uzunluğun yarısı, 120 pm yapar ve bu değer bir H atomunun van der Waals yarıçapı olarak kabul edilir. Farklı Atomların Yarıçaplarına Göre Sıralanması Atomları yarıçaplarına göre sıralarken uymamız gereken üç temel kural vardır. Bu kurallar şunlardırAtomlardan, yörünge sayısı daha fazla olan atom her zaman daha şişmandır, yani yarıçapı daha yörünge sayıları aynı ise, proton sayısı küçük olan atom her zaman daha sayıları da eşitse, elektron sayısı çok olanın atom yarıçapı daha da anlaşılacağı üzere; çap sorularında önce, atomların elektron dağılımını yapmamız daha büyük olan atomların, atom çapı ve atom hacmi de daha büyüktür. Örnek 16S, 10Ne ve 5B atomlarının hacimlerini, büyükten küçüğe doğru sıralayınız. Periyodik Sistemde Atom Yarıçapı Aynı gruptaki atomların yarıçapları Aynı Grupta Atom Yarıçapının Artışı Periyodik sistemin aynı grubunda, daha aşağıda bulunan atomlar her zaman daha aşağıya doğru inildikçe atomların yörünge sayısı artar. Aynı periyottaki atomların çapları Aynı Periyotta Atom Yarıçapının Artışı Aynı periyotta, grup numarası arttıkça sağa doğru atom çapı sağa doğru gidildikçe proton sayısı sistemde, sola ve aşağı doğru gidildikçe, atom çapı Fransiyum atomu; en solda ve en aşağıdaki atomdur. Bu yüzden en şişman atom budur. Periyodik Sistemde Atom Yarıçapı Aynı periyotta bulunan atomların yörünge sayıları aynıdır. Bu yüzden aynı periyottaki atomların çaplarını proton sayılarına göre kıyaslarız. Proton sayısı da, sola doğru grup numarası küçüldükçe azalır. Bu yüzden bir periyotta, grup numarası azaldıkça atom çapı büyür. İyon Çapı Elektron alan bir atom, kilo almış gibi şişmanlar ve çapı veren atom da kilo vermiş gibi zayıflar ve çapı azalır. Örnek X, X+3, X-1 atom ve iyonlarının çaplarını kıyaslayınız. 2. İyonlaşma Enerjisi Eğilimi Yeterli paranız pardon enerjiniz varsa, bir atomdan bütün elektronlarını satın alabilirsiniz pardon gereken tek şey, her elektronu için atomun istediği enerjiyi atoma vermektir. İyonlaşma enerjisinin tanımı şudurGaz hâlinde ve nötür bir atomdan bir elektron koparmak için atoma verilmesi gereken enerjiye 1. iyonlaşma enerjisi iyonlaşma enerjisi şu tepkime ile de verilebilirXg + 130 kj/mol → Xg+1 + 1e–2. iyonlaşma enerjisi şu tepkime ile de verilebilirXg+1 + 296 kj/mol → Xg+2 + 1e–3. iyonlaşma enerjisi şu tepkime ile de verilebilirXg+2 + 517 kj/mol → Xg+3 + 1e–… Elektronlar atomun yörüngelerine, birinci yörüngeden itibaren yerleştirilirken, sonuncu yörüngeden itibaren nötür bir atomdan elektronlarını istediğinizde, size son yörüngesindeki elektronlardan başlayarak atomun kaç tane elektronu varsa o kadar iyonlaşma enerjisi enerjiyi verirsek atomdan bütün elektronlarını elektronlarını koparırsak atom, plazma haline geçer. Örnek Xg+1 + 2670 kj/mol → Xg+4 + 3e– Yukarıdaki tepkimede görülen 2670 kj/mol değerindeki enerji, atomun kaçıncı iyonlaşma enerjisidir? Bir Atomun İyonlaşma Enerjileri Arasındaki İlişki Bir atomdan elektron koparırken, her zaman bir sonraki elektronu daha zor her zaman 2. iyonlaşma enerjisi, 1. iyonlaşma enerjisinden daha büyüktür; 3. iyonlaşma enerjisi de 2.’den daha büyüktür…Mesela; Bor B atomunun 5 tane elektronu olduğundan, 5 tane iyonlaşma enerjisi vardır ve en büyükleri 5. iyonlaşma < 2. < 3. < 4. < 5. atomlardan, elektron kopardıkça atomda şunlar değişirAtomun elektron sayısı çapı kalan elektronlar çekirdeğe kalan elektronlar çekirdeğin çekim gücünü daha çok yüzden, sonraki elektron daha zor kopar ve iyonlaşma enerjisi daha yüksek bir değer alır. Üç Buçuk Kat Kuralı Bir sonraki iyonlaşma enerjisi, en az kat daha yüksek ise, atomun son yörüngesindeki son elektronu kopartıyoruz katlık artıştan önce, kaç tane iyonlaşma enerjisi varsa, atomun son yörüngesinde o kadar tane elektron var demektir. Örnek Aşağıdaki tabloda, bazı atomların iyonlaşma enerjileri verilmiştir. Atom 1. kj/mol 2. kj/mol 3. kj/mol 4. kj/mol X 1312 – – – Y 2372 5298 11850 – Z 577 1816 2744 11577 T 520 7298 11815 15577 Q 453 798 915 1577 Buna göre, bu atomların grup numaraları için neler söylenebilir? Atomların İyonlaşma Enerjilerine Göre Sıralanması Elektron dağılımına bakarak, iyonlaşma enerjilerini, sırasıyla şu kurallara göre sıralarızDeğerlik elektron sayısı yani son yörüngedeki elektron sayısı daha fazla olan atom ya da iyonun iyonlaşma enerjisi daha büyüktür, elektronu daha zor elektron sayıları eşit olan atom ya da iyonlardan çapı küçük olanın iyonlaşma enerjisi daha büyüktür. Örnek 12Mg, 20Ca ve 10Ne atomlarının 1. ve 3. iyonlaşma enerjilerini kıyaslayınız. Aynı Periyotta Birinci İyonlaşma Enerjisi İyonlaşma enerjisi kurallarına göre, aynı periyotta, 1A grubundan 8A grubuna doğru gidildikçe 1. iyonlaşma enerjisinin artması gerekir1A < 2A < 3A < 4A < 5A < 6A < 7A < 8A Fakat; gerçek sıralamada 3A grubu bir aşağı inmiş, 5A grubu bir yukarı çıkmıştır 3 aşağı 5 yukarı kuralı. Yani gerçekte, aynı periyotta, 1. iyonlaşma enerjisi sıralaması şöyledir1A < 3A < 2A < 4A < 6A < 5A < 7A < 8A Bu kuralı, grafik üzerinde de görmek için periyodik sistemdeki ilk 20 atomun Proton sayısına karşılık 1. İyonlaşma enerjisi grafiğine bakalım. Grafik şöyledir İlk 20 Atomun 1. İyonlaşma Enerjileri Periyodik Sistemde İyonlaşma Enerjisi Periyodik Sistemde İyonlaşma Enerjisi Periyodik sistemde, iyonlaşma enerjisi, sağa ve yukarı doğru enerjisi en yüksek olan atom Helyum He atomudur 1. periyot, 8A grubu. 3. Elektron İlgisi Eİ Eğilimi Elektron ilgisinde mantık, iyonlaşma enerjisinin tam enerjisinde atoma enerji verip elektronunu koparıyorduk, Elektron ilgisinde ise atoma elektron verip karşılığında enerji alacağız. Tanım Gaz hâlindeki nötr bir atomun elektron alarak negatif yüklü iyon oluşturması sırasındaki enerji değişimine elektron ilgisi denir ve ile alırken, dışarıya daha çok enerji veren atomların elektron ilgisi daha tepkimelerden anlıyoruz ki, X atomunun elektron ilgisi daha büyüktürXg + e– → Xg-1 + 235 kj/molYg + e– → Yg-1 + 75 kj/mol Soy gazların elektron ilgileri çok düşük hatta sıfıra elektron ilgileri çok elektron almaya değil de vermeye ilgi duydukları için, metallerin de elektron ilgisi düşüktür. Periyodik Sistemde Elektron İlgisi Periyodik Sistemde Elektron İlgisi Periyodik sistemde, sağa ve yukarıya doğru gidildikçe elektron ilgisi ilgisi ametalik bir sistemde, aynı periyotta soldan sağa doğru gidildikçe elektron ilgisi genellikle grupta yukarıdan aşağıya inildikçe elektron ilgisi genellikle ilgisi en büyük olan atom Klorun Cl atomudur. 4. Elektronegatiflik EN Eğilimi “Elektronegatiflik” kavramı bazen karşımıza “elektronegetivite” olarak da tıpkı elektron ilgisi gibi ametallerin daha üstün olduğu bir Bir atomun, kovalent bağ elektronlarını kendine doğru çekme gücüne elektronegatiflik sistemde, elektronegativitesi en yüksek olan atom Flor F atomunun elektornegatiflik değeri keyfi olarak kabul atomların gücü hep Flor ile kıyaslanmış ve ona göre birer elektronegatiflik değeri bir atomun elektronegatiflik gücü Flor atomunun yarısı kadar ise bu atomun elektronegatifliği sistemde elektronegatifliği en büyük üç element sırası ile flor F, oksijen O ve azottur N.Elektronegatiflik değerlerinin bir birimi bağ kurma yetenekleri olmadığı için elektronegatiflik değerleri de çok düşüktür. Periyodik Sistemde Elektronegatiflik Periyodik Sistemde Elektronegatiflik Periyodik sistemde 2. periyot, 7A grubu atomu olan Flor atomunun elektronegatiflik değeri en büyüktür. Bu yüzden periyodik sistemde, sağa ve yukarı doğru gidildikçe atomların elektronegatiflik değerleri artar. 5. Metalik – Ametalik Aktiflik Bir elementin atomları ne kadar kolay elektron veriyorsa o element o kadar güzel bir metaldir. Bu yüzden, metal atomlarının, iyonlaşma enerjileri ve elektron ilgileri durum tam tersidir. Yani ametaller, elektron ilgisi, elektronegatifliği, iyonlaşma enerjisi yüksek olan elementlerdir. Periyodik Sistemde Metalik-Ametalik Özellik Periyodik Sistem – Metalik Ametalik Özellik Fr Fransiyum metali, metallere özgü özellikleri en yüksek seviyede gösteren elementtir. Yani en iyi sistemde Fransiyuma daha yakın olan elementlerin metalik karakterleri daha iyi Flor ametali de, ametallere özgü özellikleri en yüksek seviyede gösteren elementtir. Yani en iyi sistemde Flora daha yakın olan elementlerin ametalik karakterleri daha iyi olacaktır. 6. Oksit/Hidroksit Bileşiklerinin Asitlik ve Bazlık Özellikleri Oksit Bileşikleri Herhangi bir elementin oksijen ile yaptığı bileşiğe oksit bileşiği bileşiklerinde yalnız iki çeşit element olur; bu iki elementten biri her zaman oksijendir. Aşağıda bazı oksit bileşikleri verimiştir CaO Kalsiyum oksitNa2O Sodyum oksitCO2 Karbon dioksitSO2 Kükürt dioksitN2O5 Diazot pentaoksit Örnek I Fe2O3II HNO3III H2O Yukarıda verilenlerden hangileri bir oksit bileşiğidir? A Yalnız IB Yalnız IIC Yalnız IIID I ve IIIE I, II ve III Bazik Oksitler Metallerin oksitleri bazik oksitlere “susuz bazlar” da tepkimeye girerek bazları oksitler, bazlar gibi, suya OH– iyonu ve Na elementleri metal oldukları için; CaO ve Na2O oksitleri baziktir ve suya hidroksil iyonu verirler. Suda çözünme tepkimeleri şöyledir CaOk + H2Os → Ca2+suda + 2OH–sudaNa2Ok + H2Os → 2Na+suda + 2OH–suda Bazik oksitler, bazlar gibi oksitler, asitlerle tepkimeye girerek tuz ve su oluştururlar. Asidik Oksitler Ametallerin, oksijeni daha fazla olan oksitleri asidiktir. Yani asidik oksitlerin molekül formüllerinde, oksijen sayısı ametal sayısından fazla olmalıdır.“Susuz asitler” olarak da tepkimeye girerek, asitleri gibi suya H+ iyonu verirler. Aşağıda, asidik oksitlere örnekler verilmiştir CO2 Karbon dioksitSO2 Kükürt dioksitN2O5 Diazot pentaoksit Oksijen sayısı, ametalin sayısından fazla olduğu için, bu oksitlerin hepsi asidik özellik gösterir. Suda çözünme tepkimeleri şöyledir CO2g + H2Os → 2H+suda + CO32-sudaSO2g + H2Os → 2H+suda + SO32-sudaN2O5g + H2Os → 2H+suda + 2NO3–suda Asidik oksitler, asitler gibi oksitler, bazlarla tepkimeye girerek tuz ve su oluştururlar. Nötür Oksitler Nötür oksitler de tıpkı asidik oksitler gibi ametallerin nötür oksitlerde, oksijen sayısı ametal sayısından fazla değildir. Oksijen sayısı ya ametal sayısına eşit ya da daha azdır. Aşağıda nötür oksitlere örnekler verilmiştir CO Karbon monoksitNO Azot monoksitN2O Diazot monoksit Nötür oksitler, asit ya da baz özelliği ya da bazlarla ya da suyla tepkimeye girmezler. Amfoter Oksitler Bir madde amfoter ise, o madde hem asidik hem de bazik özellik gösteriyor oksitler de, hem asidik hem bazik özellik gösteren bir amfoter metallerin oksitleri, amfoter metaller şunlardırAl AlüminyumCr KromPb KurşunSn KalayZn ÇinkoBe BerilyumAmfoter oksitleri şöyle ezberleyebilirsiniz Ali Cerenin Pabucunu Seninki Zannetti BetülAmfoter oksitler şunlardırAl2O3 Alüminyum oksitCr2O3 Krom -III- oksitPbO2 Kurşun -IV- oksitSnO2 Kalay -IV- oksitZnO Çinko oksitBeO Berilyum oksitAmfoter oksitler; asitlerle ve bazlarla tepkimeye oksitler; suyla tepkimeye girmezler. Hidroksit Bileşikleri OH– Hidroksit Hidroksil de denir. Hidroksit iyonu içeren bileşiklere, “hidroksit bileşikleri” bileşiklerinde genellikle, OH– iyonu bir metalle bileşik bileşiklerinden bazı örnekler şunlardırNaOH Sodyum hidroksitKOH Potasyum hidroksitMgOH2 Magnezyum hidroksitBeOH2 Berilyum hidroksitAlOH3 Alüminyum hidroksit Hidroksit Bileşiklerinin Özellikleri 1A ve 2A grubu metallerinin hidroksit bileşikleri kuvvetli H, Li, Na, K, Rb, Cs, Fr2A Be, Mg, Ca, Sr, Ba, RaHidroksit bileşiklerindeki metal ne kadar aktif ise, bileşik o kadar kuvvetli bir CuOH2 gibi B grubu metallerinin hidroksit bileşikleri, genellikle zayıf bazlardır.

ametalik özelliği en fazla olan element